Luigi Colani – Endüstriyel Tasarımın Dali’si

“Dünya yuvarlak. Etrafındaki her şey yuvarlak. Hepsi, ya kendi etrafında yada eliptik bir eksen etrafında dönüyor. Bu, mikrokosmik canlıya varıncaya kadar böyle. Neden her şeyi açısal yapmaya çalışan ‘düz’ kitleye katılayım? Galileo Galilei’nin felsefesini devam ettireceğim: benim dünyam da aynı zamanda, yuvarlak.” Colani

60 yılı aşkın süredir endüstriyel tasarımın içinde olan profesör Colani tasarım anlayışını ‘biodinamik’ adını verdiği yuvarlak ve organik formlara dayandırır ve geleneksel tasarımdan üstün olduğunu iddia ettiği bu anlayışı şiddetle savunur.

80 yaşında olan Colani günümüzde ergonominin büyükbabası sayılırken Zaha Hadid, Karim Rashid ve Marcel Wanders gibi isimlerin onun ayakizinden gittiğini ve esinlendiğini söylemek yanlış olmaz.

1969’da tasarladığı ‘Mutfak Uydusu’ bu ekolün en sağlam örneğidir. Futuristik yapısı ile sanki bir uzay aracının parçası görünümlü mutfak aslında oval olan evin dış modülü olarak tasarlanmıştı.

Colani’nin temel prensibi, hareket etmeden her şeyin elinizin altında olduğu bir mutfak tasarımıydı. Yuvarlak ve organik formların temelinde Colani’nin sürekli savunduğu insan ergonomisiyle bütünlük anlayışı yatar.

"Form işlevi izlemez duyguları izler" açıklamasını yaptığını 1994 yılına ait televizyon tasarımı.

Bauhaus ekolünün ana vatanında doğmasına rağmen, ekolün formla ilgili düşünce yapısına tamamiyle karşı çıkan ve formun duyguları izlediğini söyleyen Colani tasarımlarının organik olduğunu savunur. Hatta bir röportajında, %90 doğa ve %10 ise Colani olduğunu söyler. Özellikle, böcekler ve deniz hayvanlarından etkilenen tasarımlarında aslında gizli birer cinsellik teması da yatmakta.

Araba tasarımı ve aerodinamik geçmişe sahip Colani, bize daha var olmayan, farklı bir dünyanın yansımasını sunuyor tasarımlarında.  Tasarımlarının problem çözmekten öte stilize olduğunu savunanlara verdiği cevap ise, yaptığı her şeyin günümüz teknolojisiyle mümkün olduğu ve onun sadece formla biraz oynadığıdır.

Sadece “verimlilikle” ilgilenen Alman tasarımı tarafından dışlanan Colani aslında yüksek teknolojiyle sanatı harmanlıyor.

Küçük ölçekli tasarımlarının bir çoğu üretime geçmiş olsa da ütopik sayılabilecek mimari yapıları, yüksek performanslı ve büyük araba ve kamyonlarının bir çoğu tasarım müzelerinde ve sergilerde. Ancak bu, araba tasarımcılarını ve araba endüstrisini etkilemediği anlamına gelmiyor. BMW, Ferrari gibi dünyaca markalar yarış arabalarında Colani’nin esintilerini barındırıyor.

BMW700 Colani’nin 1959 yılında tasarladığı yarış arabası.

Colani’nin hız tutkusu ve tasarım anlayışının birleşimiyle ortaya çıkan araba tasarımları aerodinamiğin katkılarıyle bambaşka boyutlara taşınıyor.

Colani, alışagelmiş anlayışı kırıp yuvarlak formları ve insan ergonomisiyle bütünleştirdiği araba tasarımlarıyla Milan’da bir kez daha görücüye çıktı.

Colani’nin gelecekten beklentilerini yansıttığı tasarımları belki bizim için uç ve sıradışı algılansa da organik formlarının katkıları yadsınamaz.

Bunun en büyük örneklerinden bir tanesi ise 1986 yılında Canon için tasarladığı fotoğraf makinasıdır.

Canon, in-house tasarımcılarıyla beraber çalışmak üzere çağırdığı Colani’nin ‘biodinamik’ ve yuvarlak formlarından yararlanmak istiyordu.

Colani ‘biodinamik’ tasarımlarının nedenini doğaya ve doğada her şeyin yuvarlak formlu olmasına bağlıyor. Ona göre, o sadece doğanın kanunlarına uyuyor.

Algı sınırlarını zorlayan bazen sanki fotoşoplanmış gibi duran futuristik tasarımları belki de geleceğe bir pencere açıyor. Onun tasarımlarını ya seversiniz yada nefret edersiniz kesinlikle orta noktası yok. Ama herkesin hem fikir olduğu bir nokta varsa o da Colani tasarım anlayışını heyecanlandırıyor. Kalıplaşmışın, alışagelmişin dışına çıkartıyor bizleri ve sorgulatıyor. Neden olmasın?

Kaynakça:

http://www.telegraph.co.uk/culture/art/3663650/Form-follows-emotion-not-function.html

http://www.darkroastedblend.com/2008/05/extravagant-designs-by-luigi-colani.html

http://designmuseum.org/design/luigicolanihttp://designmuseum.org/design/luigi-colani